این روزها به حکم تقدیر و تلخی روزگار، از «هاله سحابی» مطالب فراوانی در فضای مجازی منتشر شده است. در میان این مطالب، نگاه موشکافانه او و مداقه اش در قرآن کریم را بسیار جالب یافتم. نگاهی که نشان از تمایلات معنوی و تعهد و احساس مسئولیت اجتماعی وی دارد. یکی از این مطالب، بخشی از سخنان وی در سمیناری با عنوان «زن و دکتر شریعتی» است.
«آيا هر آنچه در اين كتاب درباره موضوع زنان آمده، براي هميشه بوده است؟ يا از همان آغاز هم تعدادي از اين آيات موقتي بوده‌اند و يا در مدت كوتاهي به آيه ديگري تبديل يافته‌اند؟»
«فضيلتي كه در قرآن آمده معناي عینی و مادي دارد و نه صرفا ارزشي. هر جا در قرآن سخن از برتري و فضيلت كسي بر ديگري است، دليلش غالبا همان برتري ها در امكانات و توانايي هاي دنيايي بوده است. هر جا در قرآن از فضيلت صحبت شده است مراد: روزي، قدرت، علم، دانش و مهارت است. مثلا بارها از فضيلت هاي قوم بني اسرائيل سخن گفته است يا فضيلت داوود(ع) بر پيامبران ديگر يا ... پس برتري ارزشي از اين واژه مراد نمي شود. در اين كتاب معمولابه صاحبان فضيلت امر مي شود تا حقوق «ديگران» را كه محروم ترند رعايت كنند. به آزادان خطاب مي شود رعايت بردگان را بكنند، به ثروتمندان خطاب مي شود انفاق كنند، يا اين كه به مرد براي مراعات حقوق زن سفارش شده است. حتي در آيه 75 سوره نساء آمده است، چرا به خاطر مستضعفان و مردان و زناني كه زير ستم ظالمان قرار گرفته اند نمي جنگيد و آنان را ياري نمي كنيد؟ بنابراين اگر در آن روزگار مرد خطاب آيات قرآن است به اين دليل بوده كه در آن دوره امكاناتي بيش تر از زن داشته است. اما اين روزها ديگر فضيلت به معنايي كه در قرآن آمده است صرفا به مرد محدود نمي شود و زنان نيز در جامعه از سطوح مختلف فضيلت برخوردار شده اند. جالب اين است در سوره نساء که درباره فضيلت مردان صحبت شده، اين آيه نيز آمده است كه "هرگز نسبت به فضيلت هايي كه يكي بيش از ديگري دارد حسرت نخوريد و تمنا نكنيد، براي مردان آن چيزي باقي مي ماند كه خود كسب كرده اند و براي زنان نيز همان نصيبي مي ماند كه خود به دست آورده اند" و اين نصيب هم که معناي اقتصادي و مالي دارد مي تواند به معناي امكانات ديگر اجتماعي هم باشد ... ».
روحش شاد باد.
No comments:
Post a Comment