سوء ظن

مرحوم آقای دولابی می گفت: «در هر شرایطی به خدا حسن ظن داشته باشید».

مانند زینب (س) که در اوج درد و رنج بیش از حدش در غم از دست دادن عزیزان، لحظه ای حسن ظن به خدا را از دست نداد و به قدرت مطلق یزید ایمان نیاورد. زینب دروغ های حکومت وقت را باور نکرد و شکی در تحقق وعده الهی به خود راه نداد.

در واقع سوظن به خدا آنجا رخ می داد که زینب ترسان و خوفناک، مرعوب نیرنگ و فریب حاکم می شد و همه چیز را از دست رفته می دید. اما او لحظه ای خود را در پیشگاه خداوند تنها و رها ندید و هرگز غلبه ظلم را دائمی و واقعی تلقی نکرد. ذهن و روح زینب تسلیم آن قدرت پر زرق و برق نشد؛ که اگر چنین می کرد به خدا ظن سوء داشت.

زینب در آن روزگار متلاطم شکی به خود راه نداد. او بزرگوار و آرام و دریا دل، باطن امور را می دید و نمی ترسید؛ که برخی ترس ها ریشه در شرک دارد.

زینب (س) جز زیبایی هیچ چیز ندید: ما رایت الا جمیلا.

آیه ای در قرآن کریم می فرماید:

وَيُعَذِّبَ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءتْ مَصِيرًا / سوره فتح. آیه 6

و [تا] مردان و زنان نفاق‏پيشه و مردان و زنان مشرك را كه به خدا گمان بد برده‏اند عذاب كند بد زمانه بر آنان باد و خدا بر ايشان خشم نموده و لعنتشان كرده و جهنم را براى آنان آماده گردانيده و [چه] بد سرانجامى است.

منافقین آنانند که ادعاها و گفتارشان با عملشان یکی نیست و مشرکین کسانی هستند که در کنار خداوند متعال عوامل دیگری را مثل قدرت و ثروت بندگی می کنند. اینان قلبا اعتقادی به عدالت خدا نداشته و می پندارند که او نسبت به ظلم و دروغ و شرک بی تفاوت است. در واقع اینها دچار سوء ظن به خدا هستد.

تفاوت حسن ظن با سوء ظن اینجاست که آشکار می شود.