راز قدرت و جاودانگی

 ۱۱ امرداد ۸٩

آرزوی حیات ابدی همیشه با بشر بوده است. انسان مرگ را دوست ندارد و آن را نیستی می پندارد. مثلا می بینیم اسطوره های یونانی براساس میرا و نامیرا بودن طبقه بندی شده اند و نامیرایی غایت بشر برای فلاسفه و متفکرین در اعصار مختلف بوده است.  

در عرصه ادبیات از کهن تا نو نیز همیشه پدیده ای به نام «اکسیر» داشته ایم که گرایش آدمی را به جاودانگی نشان می دهد.

اما حیات جاودانه بدون دست یافتن به قدرت نامحدود امکان ندارد. قدرت مادی آنجا که تمام می شود، مرگ فرا می رسد. بنابراین انسانِ تشنه جاودانگی، عموما در طول تاریخ از دو طریق برای بیشتر ماندن تلاش کرده است: یکی از طریق دست یافتن به قدرت نامحدود مادی و دیگری از راه تلاش برای ارتباط و نزدیکی با منبع لایزال وجود که خداوند متعال است.

مثال های بارز تاریخی از انسان هایی که در این دو طریق گام برداشته اند، وجود دارد. در طریق نخست سلاطین و شاهان را می بینیم و در مسیر دوم پیامبران و صالحین و عارفان.

 قرآن کریم هم به روشنی در این زمینه سخن گفته است؛ آن هم در داستان خلقت انسان. در واقع محور اصلی ماجرای آدم و حوا که به خاطر میوه ممنوعه از بهشت هبوط کردند، جاودانگی بوده است.

فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ الشَّیْطَانُ قَالَ یَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلَى شَجَرَةِ الْخُلْدِ وَمُلْکٍ لَّا یَبْلَى - پس شیطان او را وسوسه کرد گفت اى آدم آیا تو را به درخت جاودانگى و ملکى که زایل نمى‏شود راه نمایم / سوره طه، آیه 120

شیطان آدم و حوا را با وسوسه جاودانه شدن اغوا کرد. زیرا می دانست جاودانگی نهایت آمال آنهاست. پس با انتخاب خود، میوه ممنوعه را چیدند که البته این انتخاب، هبوط را برای آنان رقم زد. تمرد آنها سبب شد که از بهشت به زمین آیند و به جای راحتی و آسایش با سختی ها و دشواری های زندگی روبرو شوند. سختی و دشواری که البته با حلاوت آزادی و اختیار شیرین شده است. اما همین آزادی و اختیار به تجربه ثابت کرده که جاودانگی با مادیات، جاه و مقام و ثروت به دست نمی آید. یعنی قدرت در شکل دنیایی خود نمی تواند مانع تحقق قواعد طبیعی زندگی شود.

یَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ – گمان می کند که ثروتش او را جاودانه می سازد / سوره همزه، آیه 3

وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّکُمْ تَخْلُدُونَ - و کاخ هاى محکم و استوار مى‏گیرید به امید آنکه جاودانه بمانید / سوره شعراء، آیه 129

پس آنان که از تاریخ می آموزند، از دشواری ها پلکانی برای رشد و صعود می سازند و قدرت لایزال و جاودانگی را تنها برای خداوند می دانند. در این صورت است که ... : خَالِدِینَ فِیهَا لَا یَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا - جاودانه در آن خواهند بود و از آنجا درخواست انتقال نمى‏کنند / سوره کهف، آیه 108