داماد لبنان

اولين سفرم به لبنان در سال 1974 بود. اگر چه 14سال بیشتر نداشتم ولی خاطراتم از آن سفر زنده و تازه است. بیروت، صور، صیدا، سواحل چشم نواز شرق مدیترانه، معماري زيبا و دلنشين شهرها و ساختمان ها و بالاخره لبنانی های خونگرم و دوست داشتنی. به علاوه دوستانی لبناني که مرا از نزديك با تاريخ و فرهنگ آن مرز و بوم و اقلیم التفاح به معنای با مسمای «سرزمین سیب» آشنا کردند.

سال ها بعد متاسفانه جنگ داخلي و سپس حملات بي رحمانه اسرائيل به بيروت و جنوب لبنان لطمات فراوانی به ساکنین آن دیار زد. مقاومت مردم اما چهره دیگری از عزت و ایستادگی لبنان را نشان داد. در این میان مردم داري و سعه صدر حزب الله که به غیر از شاخه نظامی در قالب های سياسي، اجتماعي و خيريه نیز فعالیت می کرد، سبب ایجاد سامانه ها و ساختارها و نفوذ در جامعه لبنان شد و توانست پشتوانه ای برای اتحاد و یکپارچگی و ایستادگی لبنان در مقابل زورگويي ها و زياده خواهي هاي اسرائيل باشد. 
این الگوی موثر مقاومت البته الزاماتی داشت که مهم ترین آن به رسمیت شناختن تنوع و تکثر فکری، دینی و فرهنگی لبنان بوده است. 
به ویژه آنکه این تنوع در ساختار حکومتی لبنان تجلی یافته، به نحوی که همه ادیان و اقوام در اداره آن کشور سهیم هستند. 
در لبنان هيچ انحصاري صورت نگرفته و هيچ تفكري حذف نشده است. از نظر سیاست مداران لبنانی تكثر و تنوع ديني و فكري فرصت و مزيتی برای آن کشور به شمار می آید و می تواند سبب ارتقای همبستگی ملي و حس همدلي باشد. 

شايد قدر شناسي امروز جامعه لبنان از این تنوع و تكثر، حاصل تجربه تلخ سال ها جنگ داخلي و تعصبات کور قومی بوده، ولي هر چه هست، اکنون حتي حزب الله كه الگوي خویش را منطبق بر ايران مي داند، برخلاف سياستمداران فعلی ما در مواجهه با پدیده های اجتماعی جامعه خویش با سعه صدر، تساهل و تسامح برخورد می کند.

تحمل رفتارهای متنوع فرهنگی و اجتماعی جوانان و هواداران، این پیام را می دهد که مهم دفاع و مقاومت برای استقلال لبنان و شرافت مردم آنست، نه نوع پوشش یا سلیقه های فردی؛ چه شلوار جين و تي شرت، چه شلوار خاكي نظامي، چه با حجاب و چه بی حجاب. در این میان حتی آنها که حامي مقاومت هم نیستند حقوق انساني شان محترم است و حق بیان مواضع خود را دارند، رسانه دارند، به دانشگاه می روند و زندگی می کنند.

نظام سياسي لبنان چنان هوشمندانه طراحي شده كه فضاي باز و آزاد براي فعاليت همه آحاد مردم را فراهم می آورد. سياستمداران امروزی آن کشور به گونه اي عمل مي كنند كه جوانان آزادانه و به دور از فشار و تهديد بتوانند راهي كه آينده خویش را در آن درخشان مي بينند انتخاب كنند.

تجلي اين همبستگي با وجود گرايشات متنوع فکری در سفر مقامات ايراني به لبنان نیز بروز يافته است. مانند آنچه طی سفر سیدمحمدخاتمی در اردیبهشت 82 شاهد بودیم. صحنه هایی از عشق و عزت که هنوز بخش هایی از آن در فضای مجازی قابل دسترسی و قیاس است.

آقاي خاتمي ارتباط تنگاتنگي با جامعه لبنان داشته است. او در دوران رياست كتابخانه ملي هم سفري به آن کشور داشت که مورد استقبال محافل علمي و فرهنگي لبنان قرار گرفت. آثار ایشان پیش از رياست جمهوري به عربي ترجمه و توسط ناشران لبناني، منتشر شده بود. علاوه بر اين، آقای خاتمی با امام موسی صدر نسبت فاميلي داشت و به همین سبب او را داماد لبنان خطاب می کردند. او در حالی که اینچنین از منابع نفتي و امكانات گسترده مالي بهره نداشت، به عنوان حامی مقاومت و به نمایندگی از انقلاب اسلامی مورد استقبال پرشور اعم مردم لبنان شامل همه گروهها و طيف ها قرار گرفت و کسی در مخالفت با سفرش به آن کشور سخنی نگفت.

بازخوانی حضور خاتمی در لبنان امروز ضرورتی است تا کسانی که به نمایندگی از سوی ملت ایران در مجامع خارجی حضور می یابند فراموش نكنند نماينده تمدنی بزرگ، ملتی فهيم و ضد ظلم و آزاده هستند. ملتی که دشواري ها و سختي ها را با عزت پشت سر گذاشته و آينده درخشاني در پرتو عزتمداري خویش پيش رو دارد.

همچنین فراموش نکنند كه مردم ایران نیز مانند مردم لبنان مقاوم و مبارز هستند و تاريخی طولاني در مبارزه با ظلم و ستم، سلطه بيگانه و استبداد دارند.