Tuesday, May 10, 2011

آشکاری نهان ها

روانشناسان معتقدند ناخودآگاه انسان مخزنی برای افکار، تمایلات و احوال اوست که گاه آشکار شده و گاهی پنهان می ماند.
این گونه تمایلات ممکن است در رفتار و گفتار فرد انعکاس یابد و یا افراد به دلایل متعدد مانع از بروز آنها شوند. البته در ابعاد فردی این مسئله موجه بنظر می رسد، زیرا تا زمانی که افکار و تمایلات به فعل تبدیل نشده و آثاری بر دیگران و اجتماع باقی نگذارد، یک مسئله شخصی و خصوصی تلقی می شود و موضوع در محدوده اختیار افراد است.
در همین حال می بینیم، یکی از صفات الهی «ستارالعیوب» است؛ به معنی پوشاننده عیب ها با تأکید بر حفظ آبروی افراد. اینکه خداوند انسان را تکریم کرده: «و لقد کرمنا بنی آدم»،  و هیچ کس نمی تواند این کرامت ذاتی را خدشه دار کند، دلیلی بر این مهم است. حتی می بینیم اقرار به گناهان فردی در آموزه های دینی امری غیرموجه شمرده می شود. ولی زمانی که این گونه تمایلات به صورت کید یا دسیسه بروز می نماید یا به عنوان تلاشی در جهت صحیح جلوه دادن باطل و پوشاندن یا تضییع یک حق بزرگ است، این «ناخودآگاه» خود می تواند شاهدی باشد بر حقیقتی که کتمان شده و یا ظلمی که انکار می شود.
به بیان دیگر، این کید و دسیسه که احوالات روزگار را شکل می دهد در قالب اسرار و رموزی در ناخودآگاه افراد شکل گرفته و شواهد زیادی دال بر این است که آثار آن،  «ناخودآگاه جمعی» را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. اما خداوند بر این نیات پلید هشداری گران دارد و علاوه بر فاش شدن رازها در قیامت (يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ-  آن روز كه رازها [همه] فاش شود / سوره الطارق آیه 9) در این دنیا  نیز نهان ها را آشکار می سازد؛ آنجا که می فرماید:

آيا كساني كه در دلهايشان بيماري است گمان كردند خدا كينه‏هايشان را ظاهر نمي‏كند؟! 

أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَن لَّن يُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغَانَهُمْ
و اگر ما بخواهيم آنها را به تو نشان مي‏دهيم تا آنها را با قيافه‏هايشان بشناسي، هر چند مي‏تواني از طرز سخنانشان آنها را بشناسي، و خداوند اعمال شما را مي‏داند. 

وَلَوْ نَشَاء لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُم بِسِيمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِي لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ 
ما همه شما را قطعا آزمايش مي‏كنيم تا معلوم شود مجاهدان واقعي و صابران از ميان شما كيانند؟ و اخبار شما را بيازمائيم. (سوره محمد آیات 29 تا 31 سوره محمد)

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ 

این قبیل آیات را می توان در سوره های متعددی از قرآن خواند و من اینجا تنها به یکی دیگر بسنده می کنم:
هر كس سربلندى مى‏خواهد سربلندى يكسره از آن خداست‏ سخنان پاكيزه به سوى او بالا مى‏رود و كار شايسته به آن رفعت مى‏بخشد و كسانى كه با حيله و مکر كارهاى بد مى‏كنند عذابى سخت‏خواهند داشت و نيرنگشان خود تباه مى‏گردد.  (سوره فاطر آیه 10)

مَن كَانَ يُرِيدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِيعًا إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَالَّذِينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَكْرُ أُوْلَئِكَ هُوَ يَبُورُ 

2 comments:

  1. سلام خانم دکتر
    واقعا از مطالبی که مینگارید لذت میبرم
    مطالبی که در اون از دین وآیات قرآن یاد میشه ولی بوی تحجر گرایی نمیده چه زیبا قلم میزنید به دل میشینه
    امیدوارم در پناه خداوند متعال موفق وپایدار باشید

    ReplyDelete